İçindekiler
Bosna Hersek Ülke Tarihi
Başkenti Saraybosna olan ülke, üç etnik grubu hâlihazırda bünyesinde barındırmaktadır; Boşnaklar, Sırplar, Hırvatlar. Tüm dünyada da Bosna-Hersek halkı, Bosnalı olarak tanımlanır. Sadece Türkçe’de Boşnak denilince Bosnalı Müslümanlar anlaşılır. Boşnakların kökeni Slav’dır. Yönetim olarak iki devlete bölünmüştür; Bosna-Hersek Federasyonu ve Sırp Cumhuriyeti.
Bosna Hersek, tarihe ilk olarak Roma İmparatorluğu içerisinde çıkmıştır. Roma İmparatorluğu yıkıldıktan sonra da, defalarca el değiştirmiş, sonrasında bağımsızlığını kazanmıştır. Bu süreç boyunca da en fazla Macarlar ve Sırplarla savaşıp, topraklarını korumaya çalışmıştır.
Boşnaklar, 1463 yıllında Osmanlı hâkimiyetine geçmiş, yine bu dönemde Müslümanlığı benimsemiş, Osmanlı kültüründen etkilenmiştir. En ufak bir baskı altında olmamalarına rağmen, İslamiyet, bölgede hızla yayılmıştır. Dört yüz yıldan fazla hâkimiyet altında kalan bölgeye Osmanlı’nın mimari bakımdan da birçok katkısı olmuştur; camiler, medreseler gibi. Bölge, Osmanlıların fethinden önce Bizanslıların yönetiminde kalmıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nun zayıflaması sonucunda da, Avusturya-Macaristan tarafından işgal edilip, Berlin Antlaşması ile bu imparatorluğa dâhil olmuştur.
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu döneminde ülkenin refah seviyesi artmıştır. Bundaki en büyük etken ise Rusya’nın yapmış olduğu finansal destektir, çünkü Yugoslavya’nın kurulması amaçlanmıştır. Bosna’daki Müslümanlar, hâkimiyetin Avusturya-Macaristan’da olması sebebiyle bu topraklardan göç etmiş, yerlerine de Sırplar yerleşmiştir. 1912 yılında Osmanlı, Balkanlardan tamamen çekilmek zorunda kalınca, aynı dönemde bir de I.Dünya Savaşı’nın ortaya çıkması ile Yugoslavya Krallığı parçalanmış, bunu müteakip Sırbistan, Karadağ, Avusturya-Macaristan ve Bosna-Hersek gibi, bölgede birçok küçük devlet kurulmuştur. Bu arada, Bosna-Hersekli Müslümanların toprakları Sırplarca da ele geçirilmiş, halk, göçe zorlanıp, sayıları azaltılmıştır. Yugoslavya, 1918-1941 yıllarında iç karışıklıklar yaşamıştır. 1945-1990 yılları arasında, Bosna-Hersek’in sınırları 1918 öncesindeki gibi düzenlenmiştir. Batılı ülkelerin de desteği ile Yugoslavya, kısa sürede toparlanmıştır.
1986-1992 yılları arasında yaşanan iç savaşlar sebebiyle, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti parçalanmıştır. Aşırı milliyetçi bir grup, Büyük Sırbistan’ı kurabilme ümidiyle soykırım gerçekleştirmiştir.
Nihayetinde, 1992 Şubatı’nda Bosna-Hersek bağımsızlığını ilan etmiş, aynı yılın 7 Nisan’ında Batılı ülkelerce tanınmış, yine aynı yılın 22 Mayıs’ında Birleşmiş Milletler üyelik başvurusu kabul edilmiştir. Bosna’nın kuzeyine olan saldırılar devam etmiş, Boşnak ve Hırvatlara zarar verip, Sırp Devleti’ni kurma amacı sürdürülmüştür. Hırvatistan ve Slovenya’nın bağımsızlık mücadelesine destek olan Avrupa ülkeleri ve ABD, Bosna-Hersek’i Sırp vahşeti karşısında yalnız bırakmıştır. Sırplar, her geçen gün saldırılarını arttırınca, NATO’nun hava hücumuna uğramışlardır. Bunun üzerine Sırplar, altı güvenli bölgeyi bombalayıp, Birleşmiş Milletler’in askerlerini rehin almışlardır.
On beş bin Boşnak katledilmiştir ve II. Dünya Savaşı sonrasında yapılan en büyük soykırım olarak tarihe geçmiştir. Batı’nın da Sırplara yaptığı baskılarla savaş 1995 yılında son bulmuştur.
Bosna-Hersek, Eski Sosyalist Yugoslavya’nın altı federe cumhuriyetinden biridir. Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler, referandum şartı ile Bosna-Hersek’in bağımsızlığını kabul etmiştir. Günümüzde Bosna-Hersek’in bölünmüşlük sorunu, çeşitli bakanlıklar bazında devam etmekte,bu sorunun çözümü için çalışmalar sürdürülmektedir.
