İçindekiler
Bosna Hersek Eğitim Sistemi
Bosna-Hersek günümüzde özellikle yükseköğretim koşulları ile ön plana çıkan Balkan ülkeleri arasında yer almaktadır. Bosna-Hersek eğitim sistemi farklı etnik kökenlerin varlığına göre üç yapıya ayrılmıştır.
Genel hatları ile Hırvatistan’daki eğitim sistemine benzeyen Bosna-Hersek eğitim sistemi üç aşamadan oluşmaktadır. Bu aşamalar Türkiye’deki eğitim sistemine benzerdir. Bu aşamalar; İlköğretim, ortaöğretim ve yükseköğretimdir. İlköğretime altı yaşında başlayan öğrenciler 9 yıl zorunlu eğitim ardından isteğe göre eğitimlerine devam edebilmektedirler. Eğitim sisteminin yapısına bakacak olursak; ilk kademe olan ilköğretim ilkokullarda verilmektedir, eğitim süresi zorunlu olarak 9 yıldır, ilköğretimin ya aralığı 9-15’tir. Eğitim sisteminin ikinci kademesinde ortaöğretim yer almaktadır. Ortaöğretim Düz Lise, Mesleki ve Teknik Okulları, Sanat Lisesi ve İmam Hatip Lisesi’nde verilmektedir, eğitim süresi 4 yıldır, bu süre öğrencinin okul hayatına bağlı olmaktadır. Yani 9 yıllık eğitim ardından isteyen öğrenciler bu okullara devam ederler. Ortaöğretimin yaş aralığı 15-19’dur. Öğrenciler buradan ortaöğretim bitirdiklerine dair diploma edinirler. Bosna-Hersek eğitim sisteminin son kademesi ise yüksek öğretimdir. Yüksek öğretim genellikle üniversitelerde verilmekte olup, okuma süresine ve eğitime göre dereceler kazanmaktadır. Bu dereceler Lisans, Lisansüstü, Doktora olarak sıralanabilir. Yüksek öğretimin yaş aralığı öğrencilerin üniversiteye baş vurma yaşlarına göre değişkenlik göstermektedir. Ortaöğretim mezunu herhangi biri yıllar sonra gidip üniversiteye başvurarak yüksek öğretimini tamamlayabilir. Yüksek öğretim genellikle istenen bir şarttır, çünkü günümüzde işverenler eğitimli ve donanımlı bireyleri iş yerlerinde çalıştırmak isterler. Görüldüğü üzere aslında Bosna-Hersek’in eğitim sisteminin aşamaları Türkiye’nin eğitim sistemi ile de benzerdir.
Türkiye ve Bosna-Hersek’in eğitim sisteminin ayrılan yönlerinden biri yüksek öğretime Türkiye’de sınav ile başvurulurken, Bosna-Hersek’te böyle bir zorunluluğun olmamasıdır. Bu da öğrenciler açısından hem maddi hem de manevi kayıpların önüne geçmektedir. Çünkü öğrenciler okullarda verilen eğitimle yetinmeyip özel derslere başvurmaktadırlar. Bu da öğrencilerin ailelerini maddi olarak zorlamaktadır. Bunun yanında öğrenciler belirli bir saat diliminde yapılan sınava bütün emeklerini sığdırmaya çalışarak psikolojik olarak da baskı altında kalmaktadırlar. Bosna-Hersek üniversitelerine geçişte sınavın olmaması öğrencilere sağlanmış en büyük avantajdır.
Bosna Hersek’te yüksek öğretim süresi boyunca harç, barınma ve gündelik ihtiyaçlar için harcanan bütçe Avrupa’daki diğer ülkelerde okunacak bir üniversiteye harcanacak bütçeden daha azdır. Bunda Bosna-Hersek’in ucuz bir ülke olmasının rolü büyüktür. Bosna-Hersek’te toplam 8 üniversite bulunmaktadır. Bunlar; Sarajevo Üniversitesi, Banja Luka Üniversitesi, Tuzla Üniversitesi, Dzemal Bijedic Üniversitesi (Doğu Mostar), Mostar Üniversitesi (Batı Mostar), Bihac Üniversitesi, Zenica Üniversitesi ve Doğu Sarajevo Üniversitesi’dir. Bu üniversiteler de aldığınız eğitim sonucu yüksek öğretim diploması edinebilir ve bu diplomayı bütün Avrupa ülkelerinde kullanabilirsiniz. Çünkü Bosna-Hersek üniversitelerinin eğitimi AB standartlarına uygun bir eğitimdir ve AB ülkeleri ile anlaşma içindedir. Aynı zamanda ülkemizde de YÖK ile anlaşmalı olan Bosna-Hersek üniversitelerinde eğtim almanız ileriki yaşamınızda size hem eğitsel anlamda hem de kültürel anlamda birçok yenilik katacaktır.
